Полица

Објавена „Идентитетот е приказна“ од Иван Антоновски – книга за есеистиката на Горан Стефановски

По повод 70 години од раѓањето на големиот Горан Стефановски, издавачката куќа „Полица“ ја објави книгата „Идентитетот е приказна“ од Иван Антоновски. Ова е прва книга во која детално се анализира и вреднува есеистичкото творештво на Стефановски и во македонската книжевна наука надоместува прочит и вреднување на исклучително важен дел од опусот на еден од најзначајните македонски автори. Покрај научната студија на Антоновски, во книгата, која е издадена во соработка со Здружението за промоција и зачувување на културното наследство на Горан Стефановски, објавен е и последниот, тестаментален есеј на Стефановски – „Искрата што се измолкнува (наративи помеѓу чеканот и наковалната)“.

„Еве, конечно, едно не само пионерско, туку и професионално, методолошки точно поставено проучување на Горановата есеистика. Имено, таа методолошка ’десетка во целта’ лежи во сфаќањето на Иван Антоновски дека ’есејот на Горан Стефановски може да биде метажанр’ во однос на неговите пиеси. Кај големите автори, впрочем, есејот е секогаш метажанр на нивната уметност: доволно е да се сетиме на Милан Кундера и на неговата есеистика, но и на неговите есеистички фрактали инкорпорирани во неговите романи. Кај Горан Стефановски е исто: сите негови драми се, всушност, есеи за идентитетот (прекодирани генолошки во драмска форма), што значи – приказни што инвестираат во идентитетските темели на македонската култура. Еднакво, и есеите му се драматизирани размисли над идентитетот и над драмскиот чин воопшто.“ – пишува за оваа книга, универзитетскиот професор, писател и книжевен критичар, Венко Андоновски.

Според неговите оцени, во „Идентитетот е приказна“, Иван Антоновски беспрекорно ја покажува таа семио-осмоза меѓу драмите и есеите на Стефановски.

„Неговата студија е методолошки чиста, инвентивна, јасна и дескриптивно-остензивна. Со еден збор, сјајно напишана научна студија за светлината на нашата драмска книжевност и театар – Горан Стефановски.“ – истакнува Андоновски во изданието.

Во книгата, Иван Антоновски констатира дека есеистичкиот текст на Стефановски со своите особености ги надминува досегашните теориски одредби за есејот, по што користи хибриден теориско-критички пристап за да може да се дојде до можни, но и реални одговори на дел од низата прашања отворени со оваа прва толку темелна анализа на есеистиката на големиот македонски драмски писател, но и есеист. Тој не само што во книгата лесно, ама прецизно ги вткајува користените извори и претходните теориски прочити клучни за анализа на есеистички текстови, туку и постојано води исклучително мудар и провокативен дијалог со големиот промислувач Горан Стефановски. И како што е нагласено во рецензијата на книгата, „ова израснува во дијалог на (книжевен) син и татко!“ Срцевината на книгата се поглавјето во кое се третира поетиката на есеите на Стефановски, при што од Антоновски тие, за првпат се класифицирани  како одделен тип есеј (што би можело да биде предмет и на вистински полемики) и поглавјето во кое се истражува, односно објаснува поимот „Идентитетот е приказна…“. Антоновски, потоа, вниманието го насочува и кон одделни прашања и дилеми поврзани со идентитетот, присутни во есејот на Стефановски, претставувајќи ги и преку своевиден мини-каталог.

„Оваа студиозна и високо книжевно-критичка анализа на есеистичкото творештво на Горан Стефановски покажува дека тоа творештво може да се чита од повеќе аспекти, коишто се релевантни не само за книжевната наука, туку и за културологијата во поширока рамка, а кои се веќе референтни и за македонската книжевна историја.“ – посочува во рецензијата за книгата, универзитетската професорка и книжевна критичарка, Весна Мојсова-Чепишевска.

Според нејзините оцени, книгата „Идентитетот е приказна“ од Иван Антоновски е исклучително проучување и на полето на современата македонска книжевна наука и на полето на македонската култура.

„Низ еден извонреден дијалог со есеите на Стефановски засилен со исклучителен број научно-истражувачки места, оваа книга дава одличен импулс во книжевно-теориските истражувања на некои актуелни и нови теми и проблеми на македонското творештво. Верувам дека оваа книга ќе поттикне и нови согледби за ова проблематика, како и дека ќе поттикне и отвори низа други прашања кои може да станат појдовни точки за некои понатамошни, нови истражувања на полето на македонската книжевност и македонската култура.“ – констатира Мојсова-Чепишевска.

Инаку, Иван Антоновски е млад, но искусен и докажан автор, кој зад себе веќе има неколку публикации, а од крајот на 2021 година е асистент на Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ при УКИМ. Првичната верзија на книгата „Идентитетот е приказна“ беше негов магистерски труд, со кој оствари обид за прочит и вреднување на есеистиката на Горан Стефановски.

Излезе од печат „Метафора – поглед зад огледалата“ од Марко Трпески

Од печат излезе збирката илустрации и поетски минијатури „Метафора – поглед зад огледалата“ од Марко Трпески.

Книгата е своевиден архетипски алманах и се занимава со вивисекција на аспектите што се кријат зад прагот над потсвеста, а истовремено имаат и симболични манифестации и интерпретации во подрачјето што го нарекуваме човекова реалност. А токму таа, човековата реалност, е ризница на конечни и бесконечни прашања, прашања чија генеза е длабоко исклесана во тотемите на љубовта, смртта и понекое хибридно табу, кои „Метафора“ се труди да ги претстави и да ги илустрира на еден експериментален начин.

Оваа збирка има и амбивалентни ноти, па, покрај тоа што е еден вид архетипски алманах, таа е и своевидна критика кон сето она што го носи како илустрација, критика за малите оправдувања и хипотетичка анализа како предговор за една подлабока филозофска дискусија, хипотеза што би требало да гласи: Дали на секоја грешка, во која и да е форма, ѝ претходи алиби, оправдување и токму затоа и се случува… или тоа е сепак оваа досега утврдена следственост, грешка па оправдување?! „Метафора“ е збирка што си дозволува да погреши.

„Тука нема готови одговори што ќе ви ги разрешат мистериите, ова е сублимат на реалноста, на она што се случува во секојдневјето онака како што е режирано од општеството и животот. Марко Трпески низ објективот на својата илустрација на креативен начин издвоил парченца живот што ја прикажуваат велелепноста на апсурдот. (…) Неоптоварен од трендовите на сите современи техничко-технолошки достигнувања, Трпески избира визуелни мотиви што се поврзуваат со естетиката на различни периоди од минатото, ставајќи ги во некаков надреалистичен контекст. Сепак, за реализација на овие дела, тој го користи дигиталниот колаж како визуелен јазик што е лесно достапен за публиката, а притоа претставува современ медиум на изразување. Токму со овој спој на естетика, која буди реминисценции на минатото и современите форми на изразување, тој сака да алудира на временската перспектива за постоењето на некои од човековите состојби“, пишува во рецензијата кон книгата уметникот Душан Пејчев.

Марко Трпески е графички дизајнер, илустратор и визуелен уметник од Скопје. Неколку години е дел од светот на издаваштвото како дизајнер на корици на книги и други визуелни проекти. Неуморен трагач по совршените состојки за создавање визуелни метафори. Човек што верува дека уметноста оди рака под рака со умешноста. Уметник што има трајна потреба да ја создаде својата мешавина од реалност. Непоправлив идеалист, кој ужива да си игра со симболи и метафори. „Метафора – поглед зад огледалата“ е неговата прва објавена книга. Книгата е објавена со поддршка на Министерството за култура на Република Северна Македонија. Веќе е достапна за продажба во книжарниците на „Антолог“, „Полица“, „Или-или“ и „Култура“, а наскоро и во електронската книжарница на „Купи книга“. С

Нераскажаната приказна за “Квин”: Дали е ова вистинскиот живот?

Дали е ова вистинскиот живот? навлегува подлабоко во јавната слика на групата „Квин“ и во животите на четири исклучително различни личности, а особено на пејачот Фреди Меркјури.

И покрај смртта на нивниот енергичен водач Фреди Меркјури во 1991 година, бендот „Квин“ остана еден од најомилените рок-бендови на планетава, со триста милиони продадени албуми и голем успех на биографскиот филм за „Квин“ ‒ „Боемска рапсодија“. Сепак, целата приказна за нивниот извонреден подем и за вистините поврзани со енигматичниот Меркјури никогаш не биле откриени.

Новинарот Марк Блејк, автор на најпродаваната биографија на „Пинк Флојд“, се потпрел на своите стари интервјуа со членовите на „Квин“, а потоа направил повеќе од сто интервјуа со нивните продуценти, дискографски куќи, поранешни членови, блиски соработници и школски другари, вклучително и со многу познајници на Фреди Меркјури од раната возраст, со цел да состави комплетна, неверојатна приказна за подемот на бендот од предградијата до статусот на светски суперѕвезди. Книгата Дали е ова вистинскиот живот? првпат опишува на кој начин членовите на револуционерниот бенд станале светски шампиони.

Ова и уште многу други изданија на Полица.мк можете да најдете во Аудиокултура.