Самуел Бјорк

„Бувот лови само ноќе“ – Самуел Бјорк

И оваа година ја завршувам со сензационален трилер, напишан од можеби најдобриот норвешки автор – Самуел Бјорк. Холгер Мунк и Миа Кригер се враќаат посилни од претходно, но секој со своите слабости, кои се влечат зад нив споени во темен облак.

Убиството е поморбидно и од она во претходниот дел – прегладнета тинејџерка е оставена гола во шумата, над светлосен пентаграм, прекриена со пердуви од був и цвет во устата. Мунк и Миа заедно со својот тим тргнуваат во луда потрага по очигледниот манијак и се чини постојано наидуваат на погрешната трага. Блиску се, но се вртат во круг. Еден ментално нестабилен човек го признава убиството, установата „Хурумландет“, каде што била згрижена жртвата Камила Грин, ја следат мистерии и скандали, се случува кражба на колекцијата норвешки бувови во природнонаучниот музеј, додека Миа се бори со демоните и самоубиствените мисли.

Во меѓувреме, Миријам Мунк, ќерката на инспекторот Мунк, навлегува во забранета зона со странецот Зиги, а Холгер, пак, го совладува биолошкиот часовник и телото покажува непослушност. Покрај сето ова, Ким ја напушта единицата, добил преместување, а Кари се оддава на алкохолот откако Сунива решава да го остави зашто ги прокоцкал парите од нивната заштеда.

Во ова продолжение Бјорк толку добро ги разработил ликовите што постојано се случува нешто со секого од нив, нешто што дополнително дава тежина на иницијалното случување – убиството.

Но она што ве купува е дефинитивно приказната на првата страница, која се случува во 1975 година и во која две деца, по игра на судбината и незнаење на својата мајка, ќе станат сирачиња.

Заплеткани настани, неверојатно тензичен набој на дејството, слепи сокаци, сѐ до последните педесетина страници. Тука веќе се расплеткува контемплацијата на читателот со замислата на авторот, а нивниот спој дава толку силен електрицитет што нема да ве остави рамнодушни.

Ликовите на Холгер Мунк и Миа Кригер се речиси идентични, страдаат и не можат да ги разрешат дилемите и заплетите во сопствените животи, но затоа се одличен тим во разрешувањето на бруталните убиства. Ваквата компензација, полнежот на плус и минус, меланхоличните ликови што се одлични професионалци во својата работа, се факторот што ги доловува тежината и префинетоста на восхитувачкиот трилер.

Прекрасно остварување, кое вреди да се прочита додека го исчекуваме и третиот дел од продолжението.

Јована Матевска-Атанасова

„Патувам сама“ од Самуел Бјорк – приказ низ зениците на лудилото

„Залезот на човечките ограничувања секогаш создавал и неограничени капацитети на човечка екстремност.“

Дека Скандинавците го имаат оној скриен елемент, тајната состојка, факторот за совршена кројка на неизвесен и морбиден трилер, кој си поигрува со гравитацијата на читателот, го подига и го спушта, во некои поливалентни состојби на свест, мислам дека ни е сосема јасно.

А Самуел Бјорк соучествува во дефиницијата, го користи епитетот, без притоа незаслужено да се позајмува. Самуел Бјорк е псевдоним на норвешкиот писател, драматург и кантавтор Фроде Сандер Ојен.

„Патувам сама“ е дел од трилогијата (другите два „Антолог“ веќе ги преведува) за конвенционалниот детектив Мунк и ексцентричната Миа Кригер, дуо создадено да им парира на Холмс и Вотсон.

Настаните се случуваат низ територијата на норвешкото кралство и конецот што ги потегнува немилите убиства е еден случај од 2006 година кога исчезнало бебе од родилиште. Убиецот по кого Миа и Холгер неуморно трагаат, киднапира шестгодишни девојчиња, ги беси на дрво со нарамнет школски ранец, откако претходно ги искапил, им вбризгал анестетик, на своето последно патување да не почувствуваат болка. Ваквата искра на милосрдност во грозоморниот чин на изопачениот убиец само го засилува дејството на прашалниците во истрагата.„Патувам сама“ – пишува на ливчето околу вратот, кое бизарно или не, потсетува на декларациска етикета преку коja убиецот ја означува својата „уметност“.

Серијата девијантни акти е противречна, се чини дека убиецот си поигрува со нив, но истовремено и самите претставуваат варијабла во истрагата што ја водат. Кругот сѐ повеќе се стеснува, со намера да прерасне во точка, центар на кружницата, ги обиколува ко бесен пожар чиешто контролирање тргнало наопаку, Миа и Мунк одеднаш се заробени, гонети од мислата дека времето минува, а бројот на жртвите се зголемува.

Трилерите структурално се тешки за рецензирање, поради страв да не протече непотребна информација, па додека трае ваквата анализа, рецензентот и самиот ги обува чевлите на трилер-мајстор, сѐ со цел да ја подигне желбата, да го дозаплетка дејството, во неколку реченици да го убеди читателот дека тој трилер е следниот од листата на чекање.

Но ова не е лажно наведување кон книга со излитен рецепт на дежаву, на трилерски сој што по прочитувањето брзо се заборава.

„Патувам сама“ ќе го натера човекот да размислува како жртва, но и како предатор, да ги обмисли можните загуби под присила на неодминливиот ризик, ќе бидете постојано на погрешна трага, во очај да се доберете до идентитетот на убиецот речиси на иста емотивна фреквенција како и таа што се чувствува помеѓу редовите, нетрпеливоста на Мунк и Кригер. Романот е слатко измачување за когницијата, по кое ќе ги подобрите каузалните претпоставки и когнитивните пророштва кон непогрешна разрешница со сите факти, нишани и отворени карти на прашалното зборче „зошто“ на маса.

Трилерите позитивно влијаат на процесот на дедукција.

Уживајте!

автор: Јована Матевска Атанасова

автор: Јована Матевска Атанасова