Ангелина Димоска

Tag.

Влијателен диригент кој учел од најдобрите

Влијателен диригент кој учел од најдобрите

Добитникот на „Греми“ – маестро Антони Вит е еден од највлијателните полски диригенти и, воопшто, еден од најпочитуваните ликови на полската музичка сцена денес. Откако ја освоил престижната награда „Херберт вон Карајан“ на Интернационалниот натпревар по диригирање во 1971 година и бил асистент на славниот Карајан на Источниот фестивал во Салцбург, тој соработувал со сите водечки оркестри во Полска пред да ја заземе позицијата генерален и уметнички директор на Варшавската филхармонија во 2001 година. Бил и музички директор на Симфонискиот оркестар Де Навара во Шпанија, а моментно е диригент-лауреат на Краков филхармонија во Полска. Во 2015 година го доби францускиот орден „Легија на честа“ за промоција на француската музика. Ужива славна интернационална кариера диригирајќи со видни оркестри во светот, како што се Берлинската филхармонија, оркесарот „Тонхале“ во Цирих, Националната академија на Санта Чечилија, Кралската филхармонија во Лондон, Би-Би-Си филхармонија, Кинеската филхармонија, Кливленд оркестар… Неговите настапи се снимени на повеќе од 200 аудиозаписи за реномирани издавачки куќи и за нив е добитник на бројни награди, меѓу кои и на престижната „Греми“ (2013) за изведбата на „Фонограми“, „Партита“ и Концерт за хорна од Пендерецки, како и шест номинации за неа, но и на награда од Фондацијата „Карол Шимановски“ за промоција на неговата музика за аудиозаписите за „Наксос“. Маестро Вит има голема заслуга за изведбата на речиси сите современи дела од големите полски композитори, како што се Лутославски, Пендерецки, Карловиц, Шимановски… Студирал на Музичката академија во Краков, а ги продолжил студиите кај почитуваната Надја Буланже во Париз. За современата музика, во едно интервју, ќе каже: „Изведбата на полската современа музика стана дневна работа за мене. Затоа што ја изведувам многу почесто од другите диригенти. Се чувствувам сигурен на ова поле, иако никогаш не го третирам тоа како професионална должност. Секогаш сум мислел дека тоа е мисија на Полскиот радиооркестар, да ја промовира полската музика на современиците и затоа оваа музика е мошне важна“.

Најзначајни влијанија во неговата кариера како диригент се искуствата што ги добил од работата со двајца полски диригенти – Хенрик Сиз и Витолд Ровицки.

„Тие ми ги отворија моите хоризонти. Сиз ми беше професор, а Ровицки ме научи многу кога бев негов асистент во Варшавската филхармонија. Тоа беше навистина интересно искуство. Најмногу научив само што го гледав и проучував. Бев восхитен од неговата моќ да им дава енергија на музичарите. Не мислам на онаа енергија која произлегува од движењата на рацете, туку многу подлабоко, извлечена директно од неговата внатрешност. Тој сметаше дека младите диригенти треба повеќе да мислат на музиката отколку на техниката. Младите диригенти многу често се опседнати со прашања од типот: што да направам за да го постигнам вистинското темпо, како да направам оркестарот да звучи подобро и сл. Тоа е вистинска опасност – тогаш, всушност, може да се заборави музиката, таа е најважна“, изјавува Вит.

Слично искуство имал и со големиот Херберт вон Карајан.

„Тој, исто така, имаше една главна порака до сите млади диригенти. Имајте на ум дека музиката секогаш е најважна. Додека работев како негов асистент, тој работеше како луд, понекогаш дури и без паузи. Никогаш не одмораше. Можев да го гледам, понекогаш да го прашам нешто, и мора да признаам дека научив многу“, вели Вит.

Негови учители не биле само диригентите. Тој, исто така, работел и со композиторот Кшиштоф Пендрецки и со влијателната професорка Надја Буланже, чии ученици беа најзначајните американски композитори на 20 век.

„Да имаш можност да учиш од големите композитори е неверојатно задоволство и привилегија. Навистина имав среќа да работам со исклучителни композитори како што се  Пендерцки, Лутославски, Месјен, Горецки и Килар“, вели полскиот диригент.

Автор: Ангелина Димоска

РЕЦЕНЗИЈА – („Тафталиџе шафл“, албум на Влатко Стефановски трио)

Копнеж и носталгија по едно минато, поинакво време …

Ангелина Димоска

„Тафталиџе шафл“, новиот албум на Влатко Стефановски во издание на „Croatia Records“ е музичка кутија од која извира слатка носталгија, и се наѕира деликатен копнеж по едно минато, поинакво време во кое растеа и живееа генерациите родени во шеесеттите и седумдесетите години од минатиот век. Ова е музички различен албум на Стефановски, тој претставува своевидно навраќање кон тоа време, како поглед во старо огледало – „три века преживеало, да знае да раскажува што се видело, романи би напишало, филмови би снимило … Кога гледаш тесно, тоа гледа широко …“ („Огледало“) … Токму такви музички приказни слушаме во новиот албум на Стефановски.

Во овој албум гитарата на Влатко не везе гоблени, туку раскажува емотивни скопски, градски приказни, напишани во време на карантин, кога светот е окован, заробен, затворен … Создаден во духот и звукот на албумите од 1970-тите на „Леб и сол“, со типичен рокенрол вајб, со љубовни и меланхолични песни кои имаат ретро звук, звучат како да се создадени одамна, а не минатата пролет во Тафталиџе.

Стефановски во „Тафталиџе шафл“ создава искрена музика, а овој албум го допира слушателот токму со таа своја доблест. Во овој албум авторот е раскажувач, наратор на музичките приказни снимени во „црно-бела“ техника, пожолтени како лисја во есен … Носталгијата, чудната емотивност која се јавува додека го слушате овој албум претпоставувам дека е резултат на времето во кое живееме речиси една година – затворени како птици во кафез, постојано копнеејќи по минатото, кое не асоцира на убаво, со надеж дека ќе ги живееме истите мигови и во идните денови кои допрва доаѓаат. Можеби, ова не е најдобриот албум на Влатко Стефановски, но дефинитивно е еден од најискрените.

На новиот албум Влатко Стефановски свири со млади музичари – басистот Иван Кукиќ, како и неговиот син Јан Стефановски на тапани. Иако се млади, звучат со полн ентузијазам и шират оптимизам и енергија. Албумот содржи девет инструментални и вокални теми – Тафталиџе шафл, Funky junkie, Игранка, Гаража, Global Warming – local freezing, Огледало, Немам песна за тебе, Раскрсница, Дијаспора. Насловната тема е инструментална, создадена во типичен гитарски саунд, таа е совршено интро кон останатите песни во албумот, „Фанки џанки“ не носи во типична атмосфера од 1970-тите, – „Игранка“ е во целосно ретро фазон и музички и како текст, како што всушност сугерира и самиот наслов, во „Гаража“ Стефановски бара смисла во „хаосот“ во гаражата, каде што ја започна својата музичка приказна. Во „Огледало“, која мене ми е омилена, гитарата на Стефановски звучи како гитарата на Ерик Клептон … Сите песни се создадени во ист стил, имаат различна приказна и текст, но ги обединува едноставноста, и секако гитарата на Стефановски која „зборува“ во прво лице еднина.

Влатко Стефановски за мене отсекогаш бил Влатко од „Леб и сол“ … Енергичниот гитарист со мек вокал – раскажувач на музички приказни … Во овој албум најмногу успева се доближи до тоа време, она од 1970-тите кога „Леб и сол“ ги создаде своите најдобри албуми. И тоа повеќе како естетика и музички јазик, отколку како изведба и аранжман. Повеќе како одраз на тој дух, но не како копија и реинтерпретација. Можеби да го слушав овој албум во некое друго време, не така чудно како ова денешново, кога постојано сум со мислите во минатото, немаше да ја почувствувам толку силно носталгијата, која понекогаш дури и преку наивно обраќање знае да те тресне неочекувано силно … Можеби го слушав во „вонредна“ состојба на умот, но албумот дефинитивно е непретенциозен, искрен и токму тоа е најголемата негова вредност.

автор: Ангелина Димоска