Народен театар Битола

„Артуро Уи“ вечерва премиерно во Народен театар Битола

Едно од најконтроверзните дела на Бертолт Брехт најпосле во НТБ! – Поединецот понесен од неограничени амбиции кој незаслужено преку криминал и притисок успева да се искачи по скалилата на власта за да ја стекне славата на владеењето – се претвора во шизофрен-ѕвер кој станува многу опасен за целото човештво.

Во оваа претстава го третираме токму тој и токму таквиот поединец.

За Елементал-Иван Јерчиќ и Ќендрим Ријани

Елементал: Колку Артуро Уи како лик живее денес и колку претставата говори за времето кое го сведочиме?

Иван: Артуро Уи на Брехт е директна алузија на Адолф Хитлер и подемот на фашизмот во Германија меѓу двете светски војни. Во денешниот свет на урнисани вредности и девастиран систем опасноста од таков „камбек“ е сè поприсутна. Методите се навидум различни но сепак слични во својата бруталност и Макевијализам. Додека ние не извлекуваме поука од ништо околу нас, борбата за власт, моќ и пари не престанува. Животи се уништуваат на секој чекор … или, кажано преку зборовите на Брехт: „Убиства! Уцени! Касапница! Самоволие! Грабеж! … Уважените господа прават темни зделки и им ја одземаат чесноста на чесните луѓе, наместо да зачекорат со неа … “

Елементал: Како е да се работи со Брехт во Битолскиот Народен Театар?

Ќендрим: Брехт колку што е магичен толку е и сложен. Неговата дијалектика е многу сложена за да се разработи визуелно но кога се постигнува оваа цел се создаваат бескрајни можности за дејствување. Во Народниот театар во Битола просторот за дејствување е навистина огромен бидејќи е еден отворен театар за авангардни театрални форми. Уште пред мене неколку успешни режисери веќе зацртале сигурна патека за дејствување. Театарската трупа и актерите ce многу подготвени за да изнаоѓаат во себе нови можности за творење и интерпретација.

Режија:  Ќендрим Ријани

Драматург:  Билјана Крајчевска

Асистент на рeжија: Јован Ристовски

Сценографија: Валентин Светозарев

Костимографија: Влагој Мицевски

Композитор: Тимор Доми

Сценски ефекти и шминка: Стефанија Стоjчевска

Дизајн на плакат: Сашо Илковски

ИГРААТ:

Артуро Уи……. Иван Јерчиќ

Рома……… Илина Чоревска

Џузепе Гивола…….. Никола Стефанов

Емануел Гири………Хари Михајловски

Старата Догсбари……. Валентина Грамосли

Кејзи, Бранителката, Бети Далфит…..Викторија Степановска

Шит, Актерот, Игнацие Далфит, Кларк, Хук …….. Никола Пројчевски

Дејзи, Вдовицата Боул ………Сандра Грибовска

Младата Ина, Фиш……… Анастазиа Христовска

Флејк, Судијата….. Александар Димитровски

Малбери, Обвинителот……Петар Спировски

Бучер, Лекарот………Александар Стефановски

Премиера на „Демони“ во режија на Васил Христов во Народен театар Битола

Ансамблот на Народниот театар-Битола, вечерва   (25 февруари) со почеток од 20 часот премиерно ќе ја изведе претставата „Демони“ на Ларс Норен, во режија на Васил Христов. 

Секој од нас во различни години од животот ги открива или пак ги запознава  своите ,,демони”во себе си . 

Колку често ги лажираме нашите партнерски односи кои се токсични и нездрави ? Каква е таа љубов која не тишти и не прави тажни ? Зошто на моменти сме несреќни ? 

Ова се само дел од прашањата кои често ни зујат во главата , а свесно ги игнорираме . На сцената гледаме четворица актери или четири ,,огледала “ во кои не само што го гледаме нашето лице ,туку и ја чувствуваме и нашата душа,копнеж ,тага,љубов …со еден збор гледаме еден ЖИВОТ .

Претставата ,,Демони “ од Ларс Норен е новиот театарски печат на Васил Христов -Вуси , кој секогаш преку својот театарски израз не соочува со себе си и храбро ја издигнува секоја човечка проблематика која е заглавена во некој систем, време , простор и однос .

Во елементал пред премиерата на претставата ,,Демони” накратко  разговараме со актерката Лина  Чоревска која го игра главниот женски лик -Катарина . 

Лина здраво и пред се ви благодариме на вашето одвоено време .   

Колку овој лик -оваа жена кој ја играте ве замисли и ги разбуди вашите мисли и дали постојаната потрага по љубов е таа сила која не прави среќни ? 

Лина:  Катарина е тажна, таа е жена која живее со човек кој неизмерно го сака но е во постојана борба со своите чуства, поради нездравиот однос кој го имаат со својот партнер Френк. Или како што самата кажува ,, длабоко во мене има и хаос и спокој”. Силна но тажна… Некаде прочитав дека тагата не е ништо друго туку љубов која нема кому да ја дадеш.

 Што се однесува до ,,Демони”мислам дека направивме една модерна анти- бајка во која како огледало можеме да се препознаеме сите ние и да пронајдеме дел од нашите демони. Му благодарам на Вуси за довербата и можноста што ми ја даде да учествувам во еден ваков исклучителен театарски процес.

ДЕМОНИ

Ларс Норен

Превод од англиски: Снежана Крајчевска Плушковска

Режија: Васил Христов 

Сценографија: Валентин Светозарев

Костимографија: Андреј Ѓоргиевски

Играат

Катарина…….. ИЛИНА ЧОРЕВСКА

Фрeнк……… ОГНЕН ДРАНГОВСКИ

Јена……… МАРИЈА СТЕФАНОВСКА

Томас………ЗДРАВКО СТОЈМИРОВ

Инспициент: Димитар Михајловски

Суфлер: Мирјана Христовска

Тон- мајстор: Александар Димитровски

Светло-мајстор: Игор Мицевски

Фотограф: Ивона Кочов

Метастаза во капиталистичкиот зародиш

Претстава која се гледа со очите на душата.

Кочовски успешно го вклопил и прилагодил романот на МекКој кон балканскиот менталитет полевајќи го со урбан шок кој го поларизира односот на работничкиот сталеж со капитализмот. Во време кога младината ги одбива книгите на Селинџер, Харпер Ли и Толстој, се едуцира преку безумни шоуа во кои наголемо се пумпа скандалозното однесување и истото подоцна се пресликува на страницата за црна хроника во дневниот печат, режисерот го задава последниот удар кон ваквиот шунд-феномен преку културно предозирање.

Tриесет и трите парови се симболика на тешката 1933, на зародишот на економскиот гладомор, новиот континент е обвиен во треската на танцувачките маратони, кога за багателна награда од 1500 американски долари натпеварувачите ги исцрпуваат своите тела до смрт. Паровите се распослани со карактери кои си опонираат, а сепак во сржта на нивното постоење е подигнат јарболот на обичниот граѓанин: брачна двојка во исчекување на првото дете, глумица со копнежлива страст за слава, жена која бега од себеси со надеж да се убие од танцување и човек предаден на својата сугестибилна добронамерност.

Натпреварот е олицетворение на максимата: „Туѓата несреќа е среќа за непосредниот набљудувач.” Измама, сопки, но и солидарност наѕрена низ наивните обиди секој да се искачи на врвот без притоа да биде потиснат од каменот на другиот што се тркала низбрдо. Победата не е бесплатна и додека човекот од својот живот креира пекол, друг заработува на неговото лудило: чесната душа е повлечена од тежата на умот нестандардизиран за таков притисок. 

Интензивна и динамична, претставата ги руши кордоните на очекуваното. Пејсажирањето на транзицијата на американската Голема Депресија и последните денови пред егзекуцијата на Југославија од светските карти е видливо обоено како навидум паралелно повлечени линии.

Комплексното темпо по нацрт на „Маратонците го трчаат последниот круг” беше вистинска кулминација барем во очите на публиката. А тука глумците се покажаа  најсилни, со потта, борејќи се за здив, со каскадерски потези и моменти кои течеа симултано синхронизирано со одигрувањето. Тие го доловуваат интерактивниот сегмент на физичката претстава со симболиката во неа: човекот не може да влијае и да го предвиди времето и движењето. 

Клаузула на победата напишана со мали букви е да се отплати долгот кон општеството и покрај тоа што безумно се вртиме во круг. Но дали Глорија и Роберт трчаа со крвавите пети и потечените зглобови поради парите? Не верувам. Некои трчаат да ги престигнат другите, некои за да стигнат до себеси. Оваа животна штафета е нивниот мотив кој на крај ги исцеди комплексите во преработената вистина: бескрупулозноста на капиталниот зародиш. 

Метафора за циклусот на животот, обвиткан како срцевината на кромид, при секое лупење, соблекување на слоевите, слузницата се воспалува, солзи, но станува поотпорна кога време ќе дојде за следниот слој. Раѓање, живот, смрт. Но ако раѓањето и смртта се експедитивни, траат неколку минути, што прави поединецот со оние децении кои го претставуваат животот? Колку високо се качуваме на гредите прикажувајќи ја сопствената вредност и моќ? Дали ние сме заробени во еден инсектариум, во кој мравките постојано кружат, сѐ додека не им дојде време да се згужваат во тие неколку секунди и да ги рекапитулираат изминатите моменти? Што ќе видат тогаш освен забрзани кадри кои се поместуваат како дрвјата покрај шините? 

„Сѐ било за џабе, за ништо.” избезумено повторува Глорија кога сфаќа дека наградата и не постои, била само мамка на јадицата, да ги залаже луѓето, повторно да се изживее над немоќта и невиноста на работникот. Но трчањето не беше залудно затоа што карактерите со секој изминат круг, со секој новооткриен танц и заменет партнер доживуваат преродба, се кршат како стаклото на прозорецот, високиот прозорец, за да можат да го чујат дождот на своето внатрешно степување. Танцуваат бескрајно помеѓу амбицијата и желбата сакајќи со танц да ја избркаат економската пропаст како шизофрена халуцинација на колонии бубачки.

Претстава завршува онака како што започнала, со кругот на животот, со оптегнатите траби платно на сцената во трибојот на југословенското знаме. Автобиографскиот момент на режисерот е невидливиот суфлер кој ја води седницата на сцената.

И она што е за вистинско поздравување е навиката на Битолскиот Народен Театар претставите да ги преработува во своевидни мини концерти, да ја анимира публиката во точно одредениот театарски такт, кога кулминацијата набрекнува, за миг оддалечувајќи ја од главното збиднување. Ефектот на „тука-таму“ е уживање за гледачите и пасионираните фанови на театарот.

Сепак не смееме да не ја поздравиме и да се поклониме на вредната координираност , успешната изведба , актерскиот влог. Секој со својот шарм и потенцијал ја моделираше карактерната етикета на ликовите- импулсивната и експлозивна Глорија, слаткоречивиот Роберт, манипулативниот и патријахално навиен Џејмс, опортунистот и безмилосно ладнокрвен Роки… Шаренилото од актерски портрети беше поддржано од плејадата ликови кои проделфилираа на сцената, но и брилијантниот актерски избор на режисерот кој несомнено го даде рефлекторското светло на многу млади и успешни изведувачи, коишто со својата свежина ја амбалажираа претставата преку авангардна привлечност.

И за крај, може ли животот да го пресуши адреналинскиот порив и човек одеднадеж да се најде изнемоштен пред очите, длабоките очни дамари, на преплашениот коњ, кој истовремено и трепери и дивее, не знаејќи дали ќе биде повеќе безбеден  во дивината или во шталата?

Пишува: Јована Матевска Атанасова

„Молитва по Достоевски“ -спектакл на театарската сцена

…За еден цел универзум собран пред и зад сцената…

Кога културниот живот е стагниран поради една пандемиска закана, притисокот за тетарска претстава која се изведува во вонредни услови е огромен и за гледачите и за екипата која изведува. Но исто така претставува и голем предизвик да се задоволи апетитот за дозата култура која и недостигала на публиката, да се компензира незаситноста со еден обид кој би ги вклучувал: посебниот мирис на театарот, црвените столчиња, кадифената завеса која се подига, ѕвонливите реплики на актерите, тактирање на чиновите со интересот на гледачот, громогласен аплауз и овации, сето тоа спакувано во ултра доживување, од само една ноќ која ќе се памети долго.

Народниот Битолски Театар им ја приушти таа чест на Битолчани, отворајќи ги вратите по повеќе од три месечна пауза. И како изгледа, ги отвори вратите со точната мера на сензациско просветлување. „Фолтин“, Катерина Аневска Дранговска и Огнен Дранговски, Светозарев, сѐ се тоа синоними кои навестуваа квалитет. Првенствено најавена како претстава, тоа што ги дочека гледачите беше вистински спектакл. Неподготвени за вакво шоу, си заминавме со сетила надразнети од уживање и импресии кои се прераскажуваа на оправдано неприсутните. Валентин Светозарев уште еднаш докажа дека е артист кој балансира на повеќе полиња. Неговата сестраност е уметничка генијалност кога си поигрува со жанровите и ги сплетува во едно јадро кое како и витален орган ќе започне да емитува процеси. Во живо.

Пред да започнеме со освртот кон претставата/перформансот која е потребно да се доживее, а не и да се раскаже, наврнати од целата бура на впечатоци, по завршувањето остваривме кратка средба со идејниот творец на делото, господинот Светозарев. Од разговорот со него се забележува и проектираната вивидност на приказната, но и топлата нота на пријателство, на човечност, која истовремено ја носи и самиот, како модератор и реализатор. Тој ни објасни нешто повеќе околу концептот на претставата:

„Заедно со „Фолтин“, долго пред да започне пандемијата, дојдовме до идеја да направиме тетатарски концерт. Годинава се слави двестегодишнината од раѓањето на Достоевски и некако природно се наметна идејата за сплет помеѓу музиката, театарот и книжевноста. Песните кои се изведуваат во претставата се дела на кантавторот Владимир Висотски, кој важеше за еден од најдобрите советски поети, музичари и притоа беше наш колега, актер. Јас седум години живеев во Санкт Петерсбург и одблизу можев да ја видам, а секако и пренесам енергијата на рускиот народ, неговата гордост по хероите на колективот, впрочем во музејот отворен во чест на Достоевски, куќата која била неговото последно живеалиште, имам создадено музејска експозиција.“

Битолскиот Народен Театар никогаш не зрачел со волку феноменално изведена глума, набој на емоции, не звучел поблиску до пулсот на животот што неправедно беше оттргнат од публиката под посебни протоколи. Но и покрај сите пречки, барем она што човек од страна би го сметал за пречка, глумците и музичарите, синхронизирано, создадоа ексклузивен перформанс од жанрови кои тактираа под една дланка, водени од диригентската палка на Валентин Светозарев.

Перформансот беше отворен од уредбата за стрелање на 23 затвореници, кои во последен миг се спасуваат и се испратени на прогонство во Сибир. Осудениците имаат последна шанса да направат свој концерт и ја зграпчуваат таа можност, која прави интересен и несекојдневен театарски расчекор и скокнува во сегашноста пред очите на гледачите.

На сцената прошетаа ликовите од делата на Достоевски, искушеникот Расколњиков, пресликаниот Фјодор во ликот на младиот коцкар, идиотите и бедните луѓе програмирани од општествената мизерија, проклетството на браќата Карамазови и сето тоа спакувано во посебен, визуелен амбиент кој потсетуваше на влажната и мрачна затворска ќелија, од „Записите од мртвиот дом“. Гледајќи ја, пред нас се отвори Достоевски како ноќен цвет, евидентни беа и попатните елементи кои овој книжевен дијагностичар ги довел до совршенство, затоа што секогаш на ликовите им препишувал по парче душа од својата. Неговата борба со епилепсијата и сонот за коњот на Расколњиков, кој е една потсвесна претстава за гордоста но и криминалниот рецидив во него, поларитетот на најинтригантниот од носечките карактери во неговото творештво. Коњите исто така беа забележителни како симбол на опис и толкување и во песните кои се изведуваа со потписот на Висотски, чиј стих важи за близок до стилот на Достоевски.

Особен печат на преставата даде и динамика во глумата, која се менуваше отсечно и фуриозно како шпил карти при делење, задача на која може да одговорат големи актерски имиња како што се Катерина и Огнен Дранговски. Интензитетот на изведбата, експедитивниот влез и излез од ликот, во склоп со хемијата меѓу нив беше органско соединение во симбиоза со комплексноста на претставата. Со еден збор, глумата беше кулминативен катализатор на феноменално осмислената претстава.  

Но тука, Светозарев искористил уште еден елемент на изненадување, кој никако не смее да биде одминат, со оглед на фактот дека токму тој и даде печат и жар на претставата за спектакл. Руската традиционална песна мелезена со призвукот на шансона, ја анимираше публиката до самиот крај. И токму, овде беше забележана најголемата густина на дифузност кај публиката, ако глумата во претставата беше во својство на катализатор, да ги забрза реакциите и чувставата кај гледачите, музичкиот фрагмент, отсвирен од почитуваната група „Фолтин“, имаше за задача да ги инхибира и забави сензациите до едно блаженство и успокојување на видно надразнетата свест од силните емоции кои може да ги предизвика единствено автор како што е Достоевски. Плејадата ликови кои наликува дека се прогонети во гулаг на самоспознанието и самосвеста, судени од супер-егото, моралниот судија на кого Достоевски низ годините му дозволувал да го води неговото перо.

Завршуваме со заклучок дека ваква претстава ќе има повеќе прикажувања и дека публиката нема да каже „доволно беше“, бидејќи со впечатлив, сеопфатен перформанс како „Молитва по Достоевски“, едноставно, се навраќаат пријатни емоции од кои човечката свесност никогаш не ќе се засити. Овој театарски спектакл остави силен отпечаток на битолската сцена, а на изведувачите им посакуваме што поскоро да остварат патувачко-театарски караван, уникатните парчиња заслужуваат да бидат чуени и видени во секое ќоше на светот. Зашто она што е убаво за перцепција, ѝ е драго и на душата.

автор: Јована Матевска Атанасова

“Молитва по Достоевски” во Народен театар Битола

По благото стишување на ситуацијата која, без исклучок, сите до еден не измести од зоната на динамично секојдневие, се чини дека се наѕира блага надеж за достапност на доза култура која и те како е потребна за одржување на здраворазумноста.

Народен театар Битола, емотивно и со сериозна доза на радост најави и покани на средба за уживање и размена на позитивна енергија.

На крајот на месецов, односно на 21 и 22 мај, со почеток во 20 часот, ќе се случи премиерата на перформансот “МОЛИТВА ПО ДОСТОЕВСКИ”, ИНСПИРИРАН ПО МОТИВИ ОД ДЕЛАТА НА Достоевски, а надополнет со руска песна.

Потписник на оваа идеја е Валентин Светозарев, а за музиката е задолжена групата Фолтин. Драмските парчиња се доверени на Катерина Аневска-Дранговска и Огнен Дранговски.

Согласно протоколите за работа, местата се во ограничен број, поради што е потребна навремена резервација