Интернационален фестивал на монодрама

Tag.

„Крвава венчавка“- Наточените ножеви на гордоста

„Крвава венчавка“- Наточените ножеви на гордоста

Театар Абрего Кантабрија, Шпанија; Адаптација: Пати Доменек; Режија: Пати Доменек и Хорхе Лопез; Aктер: Мариа Видал

Фото: Диоген Хаџи Коста Милевски

За да се долови оноземскиот интензитет со кој Лорка ги браздел аналите на шпанската драматургија потребен е натпросечен талент да се излезе од зоната на комфорот, да се облечат крвавите кошули на жени осакатени од традицијата и на осквернавено его, да се разбере очекувањето на публиката.

Крвава свадба ја следи свадбената трагедија што завршува со крв, но не од невестинската невиност, напротив, затоа што невестата е во недоумица што/кој да избере, дали да се врати назад кај човекот во кого е вљубена или да продолжи напред надевајќи се дека договорениот брак ќе ги воскресне нејзините чувства. На крај, таа, безимената, омразената, што со својот суд, со најнепослушниот човечки орган што и кога работи е расипан, вљубеното срце, одлучува да се наврати на „нешто старо”.

Мариа Видал со брзите транзиции на старица, на огорчена свекрва која ја мрази несудената снаа што била погубна за нејзиниот син, но повеќе како да ја проектира омразата кон безумните традиции на крвопролевање, на таа чест и гордост, што не е повеќе од сензација која минува, искусно и без ограничување се предаде на телото, на гримасите кои трагаа по староста, по говорот на опуштена вилица. Очајот и болката, копнежот по детето, беше крик што како бескрајно ехо се удираше наоколу и сеприсутно демнеше за време на нејзиниот перформанс.

 Потоа следуваше ангелскиот глас на „грешницата”, жената што сака да љуби без да го помине животот во залудно трагање по значењето на брак единствено како благословена институција на репродукција. Таа оживува толку гласови на сцената со морбидност и свежина, тотална спротивност, акустичен оксиморон, што претставата ја прави привлечна за сечие сетило, загревајќи ја до интимна атмосфера во која како да постои само Видал и гледачот.

Со глумечки занес, но и електрична вибрација внесена во кореографијата, во секое тактичко и тантрично движење раскажа приказна во која не беа потребни зборови, само отворени чакри за да се впие виденото и доживеаното. И музички делото беше поткрепено со препознатливото шпанско фламенко, но и културниот диверзитет во Шпанија преку акустичната миграција на „Ne me quite pas“ и арапски мелос што дополнително ги акцентираше целостите онаму каде треба публиката да го почувствува срцебиењето и напнатоста на глумицата. Исто така, видеографските елементи се припојуваа со митолошките-фурија, brujas, тантруми ,комплетна налудничавост што без пардон ја извикува крвната слика на полудена жена , можеби, но само можеби, предизвикана од полната месечина во позадина како симбол на крвопролевањето.

Пати Доменек од столчето на режисер и сценарист воведува авангардни идеи наместо да се прилагодува на постоечкото и конвенционално, стерилно видување. Сцената беше универзумот на Лорка, точно, бидејќи Видал одмерено yправуваше со марионетата во себе, со кататони движења, со сценски осветлено лице кое ги потенцираше темните контури на очите, оставаше сенка и си поигруваше со инаку пријатниот лик на актерката, деформирајќи го по потреба во улогата на жената во чија кожа и расположение навлегла. Видал од својата утроба фиктивно ги изроди сите апсурди како дополнување на бината, дијалогот со смртта и бесрамното раѓање во црвено. Навидум таа не беше сама на сцената, со неа играа и платната и песните, со неа играше и здивот на публиката, и мувите што прелетуваа во моментите на тишина. Со нагли премини од еден во друг лик, кој публиката го распознаваше според костимографијата на Паула Роча, според тоналитетот и различниот став, тимот зад монодрамата „Крвава свадба” ја отвори херметиката на диверзитетот.

Сценографската тријада помеѓу бело, црвено и црно беше симболика на невиноста и темнината, на јунговата сенка и личност, но и црвените платна земени не како универзалното значење за бојата- бојата на страста и љубовта, туку на љубомората и одмаздата.

И кога Видал би ја искористила дарбата да ги имитира звуците и менува согласно со потребата, и истите ги зголеми за некоја октава, оваа монодрама може слободно да премине во оперета, затоа што се наоѓа на ивицата помеѓу драмско и оперско дело, со вклученост на сите елементи на сценска фантазија.

 Сѐ на сѐ краен заклучок би бил дека „Крвава свадба“ е плод на сценско чудо и фарса, глумата на Мариа Видал е превалентна, додека брилијантниот Пати Доменек притиска во слабините на творештвото на Лорка точно знаејќи какво празнење или драмска есктаза ќе истисне. 

Пишува : Јована Матевска Атанасова

„Кој сум јас“-Заптлеткување на конците

„Кој сум јас“-Заптлеткување на конците

„Кој сум јас“-Заптлеткување на конците

*Центар за Монодрама, Улан Батор, Монголија

Автор и режија: Б. Батделгер; Актер: Јанјилдулам Рагкасурен*

Разгатнувајќи го секојдневието на жена која штотуку се остварила како мајка, монодрамата „Кој сум јас“, ја отсликува реалноста на модерните психолошки тегоби, па и погрубо фразирано, болести. Без табу и со искреност што искреше на сцената, актерката ги разголи парамимите на лицето на жена внатрешно раскршена- болка, бес, рамнодушност, страв, вина, исчекување, помирување, дозволувајќи секоја мускулна флексија да го најде својот пар емоција.

Чувствството на децималност ретко кога е забележано, тоа е така затоа што вистинската вредност се крие зад нулата и запирката, почетокот и паузата на желба да се побара решение, но и спас. Јанјиндулам Рагкасурен ја започна изведбата во црн, традиционален монголски фустан, свечено и депресивно нагласувајќи ги боите во кои нејзината суштественост постпородилно се облекува. Бесна и разјуришана како бик, таа ментално е опколена од секоја една нишка што всушност е дел од нејзиниот живот- (личност, настан) што ја тера да остане во кругот, внатре, како и мува која привидно е заградена од линија повлечена со маркер.

Часовникот постојано отчукува, само времето ја има моќта да ја врати во реалноста, но исто толку ја притиска да ја прифати ноќната мора која започнува со отворање на очите, секој ден, без одмор, без престан. Заробена во кафез од конци таа се плаши да излезе од кругот, симболот на бесконечната депресија на новопечена мајка проследен со телесна дисморфија, анксиозност, паника и присилни мисли.

Но колку е жената (генерално) силна докажува и самиот крај на монодрамата, кога Рагкасурен се преоблекува во светли алишта, на таков метафоричен начин навраќајќи се на своето секојдневие, да биде мајка и сопруга, и покрај тоа што таа сѐ уште ги носи црнилата и демоните. Одглумено за да го одбрани женскиот колективитет, со дијапазон на емоции што се плетеа по лицето на актерката како конците од кафезот, Рагкасурен ја изваде до сламка микроекспресијата на секоја мајка ширум светот. „Кој сум јас“ е зоолошка на емоции, заробени и пуштени да урлааат, да застрашуваат и да ја забавуваат публиката и покрај јазичната бариера.

Пишува: Јована Матевска Атанасова

Чучук Стана: Србинка и Гркинка- Рани колку и крстови

Чучук Стана: Србинка и Гркинка- Рани колку и крстови

*Народен Театар на Тимочка Краина „Зоран Радмиловиќ“, Заечар, Србија

Автор и режија: Жељко Хубач ; Актер: Наташа Петровиќ *

Горчина и бес, две именки што одат рака под рака кога историјата пишува монолози. Чучук Стана била жена херој опеана во песните и легендите за време на крвавиот пир на српските ајдуци против Османлиите, еквивалент на нашата Сирма Војвода. Не беше зачудувачки што претставата беше посетена во голем број од повозрасната публика, бидејќи кројот е тој, судбината била таква, слична на македонската опишана во драмите од XIX/XX век оставина од нашите најпознати драматурзи како Ристо Крле, Антон Панов, Војдан Чернодрински и Васиљ Иљоски.

Петровиќ со страст и беда на жена чии раце држеле револвери и кубури, наместо платна белени во потокот, со четири лузни од рани по телото ја бара сопствената правда низ векот, да се задоми како жена, но не жена на потчинет маж кој молчи и со молк го одобрува ропството на Турците. Нејзиниот идеал набрзо ги раскинува штеповите што со години се кроени од мајка ѝ, од баба ѝ- да биде чесна-првиот пат кога ќе се омажи за женет човек, а вториот пат кога од вдовица ќе стане повторно сопруга и мајка. Но несреќата е побрза од Чучук Стана затоа што таа свесно ја избира при изборот на сопруг, високоризични јунаци, ама корпулентни мажи (еротска фиксација) за кои се предвидува краток животен век.

Иако тремата се обидуваше да ја совлада на моменти, Наташа Петровиќ одлично и со многу чувства, па и женска гордост го украси монологот, подигајќи го крстот на Чучук Стана. Беше пријатно да се слушне народниот дијалект со скршнувањето од стандардниот српски јазик. Што се однесува до сценографијата, особено крајната сцена доловена со видео бимот предизвика реакции и морници, со очи кои трепкаат во црно-бела техника додека Чучук Стана се простува од третиот маж во нејзиниот живот, средниот син Александар.

Многу дилеми отворени како раните на Стана за хероите кои заминуваат тивко со најголема чест и на најсвиреп начин без да бидат запишани во читанките, за одрекувањето на татковината од јунаците и жртвите, за кнежевското владеење без обѕир за тие што го крунисале со титула.

“Чучук Стана” е одлом од историјата на Србија, битова драма за јадот на жена која ги надживеала јунаците и умрела каде што не се родила, во туѓи дворови.

Пишува: Јована Матевска Атанасова

„Торонто експрес“-Смеа на километар квадратен

„Торонто експрес“-Смеа на километар квадратен

*Автор: Зоран Спасов; Режија: Јордан Симонов; Актер: Александар Микиќ

МНТ Скопје

Монодрамата „Торонто ескпрес“ е излезена од експресниот книжевен лонец на Зоран Спасов-Ѕоф, работена според мотивите на истоимениот роман. На еден саркастичен начин поврзувајќи ги митовите и преданијата за гастербајтерите, за печалбарите- патриоти со носталгијата за родната грутка, Александар Микиќ изведе комичен настап за паметење. Публиката присутна во огромен број ракоплескаше и гласно се смееше на речиси секој скеч, впрочем приказна што произлегуваше од потточките на Powerpoint презентација. Кој би помислил дека оваа Microsoft алатка може да предизвика акутно воспалување на стомачните мускули и тоа колективно?

Печалбарски мотиви кои се претставени во една хумористична презентација, ама не научени на памет, механички, туку од искуство, и немаат за цел да ги исмеваат битовите драми, напротив, ја отсликуваат и модерната бруталната реалност на Македонците да се дограбат до пасош во кој нема да постои ниту СР, ниту ФИРОМ, па ниту оваа новава придавка, но ќе успее да ги изнесе надвор од границите во некоја ветена земја со чартер лет во која сѐ е како подмачкано, како Канада на пример.

„Орелски крилја как да си метнам и в Канада да си летнам…”

 Но дали еден Македонец со сета своја „велеградска“ појава може да се адаптира на земја во која важат строги закони и тоа за СИТЕ подеднакво? Или потребна е адекватна културолошка еволуција, па и некој нов Дарвин, во случајов тоа би бил Вампир, за да се промени филогенетскиот код? И како се воспитува еден Македонец ако не со казна? Казна што не може да се скине бидејќи „повикај пријател“ во туѓина не е специјалитет на секојдневното мени на преживување. Освен можеби зад затворските решетки.

За глумата на Микиќ не треба да се каже многу, овој актер е легенда, исклучително добро поентира независно во каква “драма” ќе се најде, дали помеѓу охридскиот дијалект на бескомпромисната Вале или пред багажот преполн риба во автомобилот на баџото. Глумата беше искрена, непосредна, во lumberjack модната комбинација со која наликуваше како штотуку да се вратил од цепење на дрва од неговата „ред шума, ред населба, ред рекреативен центар“. Публиката навистина го доживеа Вампир како повратник од КајНада, или по нашки, КајШтоИмаНадеж, па малку недостигаше да слета авионот на пистата во Логоварди и сите така, сложно, без размислување да се иселат во Торонто, градот со континентална клима во EST временска зона.

Но секако, брзото темпо и хистеријата, Миќик во персонализација на Вампир, мораше да ја успори со трагичната вистина, врелата шлаканица на иселувањето, носталгијата. За пријателствата кои бледнеат со далечината и градовите што без пардон се менуваат, како тоа што во Скопје се гради, а во Битола се… Нејсе, солзите што се забришуваа со ракав од експлозивните удари врз центрите одговорни да го допаминираат човек, станаа солзи за птиците-преселици. Па колку и да беше публиката убедена да мигрира заедно со големите железни ластовички ака Боинзи, на крај можеби ѝ стана драго што сѐ уште дотрајува во оваа државна бурлеска со античките Југо автомобили кои доколку добро се одржувале половина век можат да развијат и 120 километри на час, и кога така среќно и весело се фрла ѓубре од балконот или се пали цигарче во болнички ходник, па зошто да не и во операциона сала? Триото што ја спакува претставата со најнеопходното како иселенички куфер успеа да ја насмее публиката со истиот интензитет како и тринаесетта плата. Без враќање на рака.

За збогум секој на средбата доби и сертификат за емиграција „Дали и како да се фати штикла или потпетица од Македонија“. Но дали овој сертификат ќе биде искористен, се надеваме дека ќе дознаеме од Вампир со некое следно технолошко-техничко јавување преку новиот којзнаеколкуинчен LCD (за кој нема да биде принуден да избира помеѓу Вале и него) што кај нас се надеваме ќе пристигне на пазарот во следните дваесет години.

Пишува: Јована Матевска Атанасова

Трета вечер монодрама: За конкавните бегства

Трета вечер монодрама: За конкавните бегства

Третата вечер од Интернационалниот фестивал на монодрама 2023 ги обедини актуелните обележја на модерниот човек- бегството и миграцијата со примеси на руралност и апсурд. За одличните изведби на актерите Кристо Вијдинг и Ментор Зумберај прочитајте во продолжение.

„Бегалецот”- Разранетите кутикули на разумот

*Автор: Јаан Каплински Режија: Медис Калмет Актер: Кристо Вијдинг*

Р.А.А.А.М. Театар Талин

Монодрама работена според филозофски и алегориски текст на познатиот естонски поет Јаaн Каплински, Р.А.А.А.М. Театарот од Талин пред битолската публика го изнесе “Бегалецот”. Енергијата со која Кристо Вијдинг проструи на сцената беше зашеметувачка. Со натприроден капацитет да го одвои коскеното од мекоткивното, оној психофизички склоп на борба помеѓу нагоните и духовното, тој раскажа тегобна приказна за борбата за ослободување. Но дали овие окови се кинат или засекогаш остануваат како фантомски екстремитет? Лудилото да се убие во афект, па да се живее со лудилото во бегство, и истото тоа лудило да се заврти против личноста беше споено со позадинската метафора за националниот идентитет, просторното губење, припадноста на луѓето како имотна сопственост. Дали Турин со прецизноста на Камиевиот “Странец” нишани кон себеси кога го убива злобниот господар? 

Вијдинг изведе кореографија на угнетување, на растење, на егзорцирање горчина и беда, со таква фантастична привлечност што на публиката не и’ преостана ништо друго освен хипнотизирано и без трепнување да го следи секое движење во ритмика на естонската лексика.

Публиката прошета низ времепловот на малите, невидливи луѓе, кои преживуваат благодарение на потиснатиот инстинкт на пресветата самоактуелизација, израснати од дојката на мазохизмот, да бидат газени и послушни, иако несомнено човекот расте тогаш кога се претвора во ѕвер.

Сепак во протагонистот се активира едно магнетно поле, кое му го поматува умот, но соодветствува на правдата и нејзиното поимување. Ударот врз образот е удар врз честа на чесниот работник и безгласната закрепостеност. И тука актерот одлично ја доловува амбивалентноста, растргнатоста од логиката и импулсивноста, телесната синкопа.

Кулминацијата во монодрамата беше искачувањето на скалата, нешто што сиромавиот бегалец го достигнува практично без животниот стандард да му го дозволи тоа и на духовен план. А потоа следуваше горењето и преносноста, сеопштата игниција како на таков начин да се обидува да си пресуди, но и да се ослободи од сторениот гнев што воедно е и крајот на монодрамата.

Она што како дискусија би произлегло од оваа изведба е дали гледачот ја оцени театралноста на сцената според површното гледиште: роб наспроти господар или сепак треба да го побара подлабокото значење преку симболизмот на таткото на психоанализата, дека оваа борба беше конкавна, внатрешна, вдлабната, настаната помеѓу пресилното его и ослабениот морален судија- супер егото? 

„Арка“- Кога татковината создава кловнови 

*Автор, режисер и актер: Ментор Зумберај*

АКТ Приштина

Трагичната монодрама за животот во балканските земји. За одземениот потенцијал, за потребата да се собираат пари за да се спаси живот и покрај ветеното бесплатното здравство, за празните огништа во кои пламенот и по заминувањето не згаснал.

 Актерот Ментор Зумберај ја носеше тежината на телото како уште еден сопатник на сцената, на таков начин претставувајќи го товарот на спомените што секој мигрант го влечи со себе. Откако семејството се расчленува дел по дел, жигосани од прераната смрт на најмалото дете, тегобноста, по несуден стандард, заедно со родителите ја споделува и најголемиот син, кој правел натчовечки напори да заработи доволно за да го излекува братот на сметка на своја академска депривација. Но во меѓувреме е уапсен, поради илегално преминување  на границите на европските држави-гиганти и тука надежта за среќен крај згаснува.

Актерот емоциите ги предаваше начелно како да разлистува прирачник по развојна психологија, во која ги оживува стадиумите на дете, на родител, на бабина мудрост, одлично одглумена социјална трансакција на бесконечно влегување во игра на улоги, се додека конечно не се претвори во “паљачо”- кловн, финалната улога што неповолната економија и погубната егзистенција ја спрема за секој еден што останал верен на државата-погубител.

Иако немаше превод во позадина, беше јасно изразено тагувањето по мајката, по строгиот татко деспот, по татковата бесценета уметност која останала без цена во родната држава, во душевното гниење што избиваше преку насолзеноста но и потиснатиот бес.

Ментор Зумберај го распетла и музичарот во себе, свирејќи на кавал, пеејќи севдалинка, низ 45 минутна монодрама успеа да ги долови и да се трансформира низ петте фази на справување со тагата. На крај не му преостана ништо освен да го изведе танцот на кловнот, грчењето, смеата и тагата, мутизмот и пантомимата, стравот што е предрасуда за кловнот, иако е маскота, маскота на изгубените амбиции и семејни вредности. Протагонистот е дете што пораснало предвреме и како казна го носи телото на маж.

Завршната сцена проследена со морничава музика во која во отворениот ковчег, тој истиот што треба да ја претставува Пандорината надеж, остана само една марионета да се ниша и да ја отсликува својата сенка на капакот од ореово дрво, како тоа да е арка, библиска арка што ќе го остави последниот преживеан од родот да продолжи понатаму.

Пишува: Јована Матевска Атанасова

ИНТЕРНАЦИОНАЛЕН ФЕСТИВАЛ НА МОНОДРАМАТА- ДА СЕ БИДЕ ВО ЦЕНТАРОТ ЗА КУЛТУРА

ИНТЕРНАЦИОНАЛЕН ФЕСТИВАЛ НА МОНОДРАМАТА- ДА СЕ БИДЕ ВО ЦЕНТАРОТ ЗА КУЛТУРА

Од 12 до 20 мај време е да се биде во Центарот за култура во Битола.

По терк на светските фестивали, Интернационалниот фестивал на монодрамата и годинава, 24-то издание, ветува дека ќе донесе бројни новитети, свежина и современост, како и многу квалитетни поставки што допрва ќе бидат одиграни на сцената на Центарот за култура во Битола.

Под слоганот “Да се биде” епохалната фраза од драмата Хамлет на Шекспир, организаторите сакаат да ја потенцираат разноличноста затоа што на оваа сцена може ДА СЕ БИДЕ секој, од негативец до херој, од обесправена домаќинка до заколнат југоносталгичар. Одржувајќи ја со години традицијата да го негува културното во конзулскиот град, Фестивалот на монодрама катапултира млади имиња но им оддава посебна чест и на доајените во полето на глумата.

Се чини дека монодрамата е клетката од која актерите излегуваат посилни, победнички, затоа што да се биде сам на сцената, а да се постигне сѐ што инаку би го постигнала цела актерка екипа е триумф сам по себе. Актерот во монодрамата врне со емоции, ги истура своите скриени потенцијали, како искусен терапевт и психолог мора да го распознае сензибилитетот на толкуваното и очекуваното, танцува со телото и душата за да го задоволи апетитот на публиката, а тоа се мери секако според овациите и дискусиите што ќе останат по завршувањето. Интернационалниот фестивал на монодрамата започна на 12 мај со претставата “Жени во Собрание”, а свеченото затворање како и доделување на наградите ќе биде на 20 мај, кога премиерно за публиката ќе се одигра ” Нема струја за електричниот стол“.

Во меѓувреме публиката очекува 12 изведби на актери од Црна Гора, Шпанија, Израел, Србија, Естонија, Косово, Монголија, Италија, Литванија и секако, неколку изведби на актери од Македонија.

Во фоајето на Центарот за култура беше организирана и коктел забава, на која присутните ги забавуваше Вера Јанковиќ.

Пишува: Јована Матевска Атанасова

За прашањата и пречкртаните одредници

За прашањата и пречкртаните одредници

На 23 јуни публиката на Интернационалниот фестивал на монодрама во Битола имаше чест да проследи две поставки , адаптирани според текстовите на големите руски класичари.

“ Избувливиот човек” во продукција на НУЦК “ Бели Мугри” Кочани е монодрама работена според книжевните нацрти на Антон Павлович Чехов и неговата истоимена творба. Режисерот Перо Даниловски на привлечен и аморфен начин го доближува делото на големиот писател кое претставува и негова најголема книжевна отстапка, исчекор од стандардизираните карактери, потчинети на натуралистички порабената руралност. Но сепак, Николас е вивидно апсурден лик со природната номенклатура на колерик. Има своја цел а тоа е дисертацијата за “кучешкиот данок”. Неговото внимание е одвлечено, не и привлечено, од детинестата Васјенка, која се обидува да го набеди на неговата невозвратена љубов кон нејзе. 

Двослојната личност пак, Ефтим Гаурски ја владее како стих на химна и не само во типологијата на јунгова сенка и нејзината маска, туку и на лицето на актерот, во неговата интонација и телесно држење. Се чинеше како Гаурски навистина да дисертира на релација меѓучовечки односи. Низ неговата мимика поминаа и ликот на мајката на Васјенка и ранетиот писател и раноцветните девојки, речиси како да се магентизираа за остроумно отсликаната глума. Гаурски наизменично менуваше поларитет, френетично и тактилно, така што успеваше да ја засмее публиката, но и да ја замисли. Кој е човекот со кого бериме печурки и во поздрав го одминуваме? Дали ги предвидуваме несреќите, расудувајќи преку интуицијата или со емоцијата?

Николас е симболика на интелектуалецот, кој генијалноста ја храни со остатоците на својата раскршена ранливост. Чувствува гадење кон комформистичкото легло, но сепак не наоѓа сила да се спротивстави на изборот. За него не постои дуализам, само еднонасочност. Во кафезот на раздразнето куче е скриена неговата неодложна и анимална енергија на примитивност. Од точка на психоанализер, монодрамата содржеше навестувања за потиснатиот хостилитет на главниот лик, како обидот на Николас да ја сублимира агресијата преку касапство( на секој наплив на бес ја креваше секирата) , затемнувањето на сонцето(сетете се само на Камиевата теза за соларното слепило), компулзивноста да ги подредува шишенцата…

Кулминацијата беше достигната кога полната месечина го покажа образот, долго криен под голтнатите таблетки, кои биле негов штит, бестијалниот танц, координирањето со екстремитетите, поттикна нов бран на возбудување и публиката силно го почувствува обескоскувањето на Николас, но и професионалната телесност на актерот Гаурски, кој не се штедеше за да го изведе перформансот до крајната точка на перфекција.

Колку долго човекот успева да го носи кожувот на ѕвер без силната и гнила миризба да ги предупреди останатите на неговата нечовечност? Дали адаптацијата може да го смекне грубиот израсток и тој да стане дел што ќе живее во телото без да ја пореметува неговата функција?

Потчинети на залаците кои се дебели и преголеми за тесните грла, се гушиме, ни се причинува дека чумата ја создава природата, а човекот границите. Но одговорот е погребан во просечната брзина на нашата заблуда, глумењето социјална прифатеност.

“ Кротка” воодушеви со наизустниот и аподиктичен тон на Стојан Велков. Публиката како под масовна хипноза го слушаше исповедот на лихварот, кој навикнат да преговара и притоа да ги добива производите по цена која сам ја одредува, се заљубува во нежната и кротка девојка. Да, мора да ја добие и неа, недопрената суровина, девствената роба. За жал, несреќата ја носи во незавидна положба и таа, немајќи друг излез, наскоро стапува во брак со сопственикот на заложницата.

Но на површина испливуваат нивните разлики, нивните склоности да ја одбијат љубовта, да се однесуваат грубо и дисфорично, да си причинуваат соперништво во истородно гнездо. Амбивалентноста на нараторот е добро избрусена за публиката да ја довдеде до транс, режисерот  Дејан Ангелов колоквијално ги пренасочува писанијата на Достоевски до аудитивен занес.

Восочноста на нараторот, а и целосната сценографија добро потсетуваше на страница од готски хорор која заживува при читањето. Осветлувањето на сцената направи уште една , намерна или не, сцена, сцена во сцена, која го редимензионираше подиумот од сенката на Велков, што само ја зголеми тензијата и антиципацијата, но и го изостри љубопитното око. Тишината се подаваше како клопче низ публиката, внимателното и будно следење на метатрофираниот вдовец, кој барајќи ја причината за самоубиството на вљубената, се бара себеси. Длабоко, жедно, ненаситно, интроективно надушкувајќи ги обележјата кои го направиле емотивно миниран. 

Несомнено “Кротка” настапи со преседан. Независната продукција за култура “Транзен” од Струмица, ги постави, покрај својот труд и сценски орнаменти, езгичните прашања кои ја проветруваа омарната вечер: Дали сме мекотели суштества кои лигаво ја влечат тежината , од страв дека ќе бидеме прегазени од времето, од туѓите чувства, од непогодите кои се случуваат во нашиот сентиментален метаболизам?  Дали и ние како и полжавите, живееме секој под свој дом, затоа што егоистичноста ја надминува сплотеноста? 

Да, умираме сами, смртта е воајер, доаѓа по секој од нас со својот вкоренет  идеал на неостварување, во прегратката на оноземска сила ја предаваме, без борба, душата која испарува во студена човечка пара. Но меѓу луѓето често шетаат и мртовци кои уште ги движат нозете и ги чуваат капите на својата глава.

автор: Јована Матевска Атанасова